भाबडा- सोपा, पण बहारदार...

हलकं-फुलकं, देखणं, श्रीमंत जग दाखवणारी सिनेमांची एक जात असते. त्यांचा शेवट बहुधा गोडच होतो. त्यांचा आशय सखोल, गंभीर असतोच असं नाही. नातेसंबंधांबद्दल ते काही मूलभूत महत्त्वाचं सांगतात असंही नाही. पण दोन-अडीच तास ते तसा यशस्वी आभास मात्र निर्माण करतात. थोडा नर्मविनोद, थोडा चवीपुरता उपरोध, रोमान्स, हळवेपणा, भाव-भावना अशा सगळ्या गोष्टी त्यात असतातच असतात. पण आपल्याला कंटाळा येऊ न देता ते दोन तास घट्ट पकडून ठेवतात हे मात्र खरंच. तोच त्यांचा यूएसपी. "दी डेव्हिल वेअर्स प्रादा' हा त्याच जातकुळीचा सिनेमा आहे. याचा अर्थ तो वाईट आहे, असा अजिबात नाही. पण तो भाबडा-सोपा आहे. काही ठिकाणी तो उगाच इमोशनल होत लांबतो. गाभ्याला हात न घालता विषयाला वरवर स्पर्श करत जातो. लॉरेन विस्बर्गरच्या कादंबरीवर बेतलेली त्याची गोष्ट. ऍण्ड्रिया (ऍना हॅथवे) ही पत्रकार होण्याची स्वप्न बघणारी मुलगी. तिच्यात लिहिण्याची कला आहे. नवं ते शिकायची तयारी आणि स्मार्टनेस आहे आणि प्रतिकूल परिस्थितीत तग धरून राहण्याची चिकाटीही. फॅशन आणि फॅशन मॅगझिन्स यांच्या जगाबद्दल तिच्यात एक प्रकारची तुच्छतादर्शक बेपर्वाई आणि उघड अज्ञान आहे. कुठल्याही बुद्धिजीवी माणसाला असेल तसंच. अशात तिला "रनवे'या फॅशन मॅगझीनच्या संपादिकेच्या मदतनीसाची नोकरी मिळते. "रनवे'ची संपादिका आहे मिरांडा (मेरिल स्ट्रिप) (या भूमिकेसाठी मेरिल स्ट्रिपला घेऊन खरं तर दिग्दर्शकानं निम्मं काम केलं आहे!) तिचा नखरा, हाताखालच्या माणसांना कःपदार्थ मानण्याची तिची सवय, तिचा दहशतीच्या जवळ जाणारा दरारा. "दॅट् स ऑल' असं म्हणून संभाषणाला एकतर्फी पूर्णविराम देऊन टाकण्याची तिची लकब आणि या साऱ्याबरोबरच आपल्या कामात तन-मन-धन देण्याची - सर्वश्रेष्ठ असण्याची वृत्ती. या दोन टोकाच्या दोन बायका एकत्र येतात, यातच गोष्टीची गंमत वाढत जाते. सुरुवातीला मिरांडाच्या फॅशनप्रेमाला तुच्छ लेखणारी ऍण्ड्रिया हळूहळू ते जग समजून घ्यायला लागते. आत्मतृप्तीतून थोडी बाहेर येते. "गबाळेपणा म्हणजे हुशार असणं नव्हे' हे समजून घेते. मिरांडाच्या तोफखान्यापुढे तगून राहायचं आव्हान स्वीकारते. आणि मग बघता बघता तिला या विक्षिप्त बाईचं - मिरांडांच - अंतरंगही हळूहळू उमगू लागतं. सुरुवातीला तिला चक्रम-सॅडिस्ट-विक्षिप्त बया असं संबोधणारी अँड्रिया मिरांडाला चक्क डिफेण्ड करायला लागते! या स्थित्यंतरात अर्थात ऍण्ड्रियाचं भावविश्वही ढवळून निघतं. साधा-सरळ, तिच्या गबाळग्रंथी सौंदर्यावर प्रेम करणारा तिचा मित्र, तिच्या करियरिस्ट धडपडीत दुखावला जातो. तिचे मित्र-मैत्रिणीही तिला तसं सुनावतात. तू पूर्वीची राहिली नाहीस. ऍण्ड्रियालाही ते जाणवतं. "पण या टप्प्यावर असे निर्णय तर घ्यावेच लागतात. कुणीतरी दुखावलं जाणं अपरिहार्यच...' असं स्वतःचं समर्थन करत असतानाच तिला जाणवतं, "म्हणजे मिरांडाही...' या टप्प्यावर ती थबकते. आपल्याला खरंच मिरांडासारखं असायचं होतं? आपल्या स्वप्नापासून किती लांब भरकटत आलो आपण? चांगुलपणा-नाती-स्वप्नं सोडून यशस्वी होऊ आपण? आणि मिरांडाला समजून घेण्याच्या, लौकिकार्थानं यशस्वी होण्याच्या, श्रीमंतीच्या उंबरठ्यावर ती "रनवे' आणि "मिरांडा' दोघींनाही रामराम ठोकते. पत्रकारितेच्या विश्वात परतते. फार सखोल गंभीर आशय हे "डेव्हिल वेअर्स प्रादा'चं बलस्थान नव्हेच. त्यातली गंमत आहे ती त्यातल्या चमकदार व्यक्तिरेखांमध्ये. त्यांच्यातल्या ठिणगीदार चकमकींमध्ये. ऍना हाथवे आणि मेरिल स्ट्रिप या दोघींचा हा सिनेमा. त्यांनी तो आपल्या कामानं पुरा रंगतदार केला आहे. ऍण्ड्रियाची स्वप्नाळू-स्वच्छ नजर, पाहता पाहता भरून येणारे तिचे डोळे, काहीसा गबाळा अवतार आणि त्यात खुलणारं तिचं रूप ऍनानं साकारलंय. "गबाळेपणा म्हणजे बुद्धिमत्तेचं सर्टिफिकेट नव्हे' हे जितकं खरं, तितकंच "स्वप्नांच्या पूर्ततेसाठी स्वत्व सोडून देणं म्हणजे यश नव्हे' हेही खरं. या दोन जाणिवांच्या मधला प्रवास ऍड्रियाचा. मेरिल स्ट्रिपला तर बोलून चालून भावखाऊच भूमिका आहे. मुळातच तुसडा स्वभाव आणि आपल्याभोवती माणसं नाचवण्याची तिची लकब बघता ती खलनायिका वाटण्याचा धोका होता. पण या सवयी काम ठेवूनही ही बाई "मिरांडा'ला एक माणूसपण सहजगत्या देते. एका विशिष्ट सुरात, समोरच्याला जराही बोलण्याची संधी न देता - आपलंच खरं करत बोलायची तिची शैलीदार लकब तर निव्वळ लाजवाब. या दोघींच्या आजूबाजूच्या व्यक्तिरेखाही. मग त्या किती लहान का असेनात - आपापले गुणदोष- प्रकृती घेऊन येतात. कागदी वाटत नाहीत. ही कारागिरी करून अखंड दोन तास आपल्याला बांधून ठेवणं, हेही काही कमी सोपं नसतंच!
-मेघना भुस्कुटे